Antwoord op vragen over het sociaal domein

Bijstand & financiële situatie

Uw financiele situatie is van belang voor uw recht op bijstand. Zo kunnen uw bezittingen en schulden van invloed zijn op uw bijstandsuitkering. Daarnaast kan het zo zijn dat u beschikkingsonbevoegd bent verklaard. Het kan zo zijn dat de rechter iemand heeft aangesteld om uw financien te beheren. Meer informatie daarover komt ook aan bod in deze paragraaf.

Heeft u schulden? En komt u er niet meer uit? Dan kunt u hulp vragen bij de gemeente. Lees meer bij Schuldhulpverlening.

Bijstand en schulden

Vraagt u een bijstandsuitkering aan? Dan mag u daarnaast wel wat eigen geld (vermogen) hebben. Alleen als u te veel vermogen heeft, heeft u geen recht op een uitkering. Heeft u naast uw vermogen ook schulden? Die trekt de gemeente van uw vermogen af. Dan is uw vermogen dus lager. Lees meer bij U heeft niet te veel geld voor bijstand.

Welke schulden trekt de gemeente van uw vermogen af?

  • Alle schulden waarvan u kunt bewijzen dat u ze echt moet terugbetalen. Bijvoorbeeld waarvan u een contract heeft. Of een ‘akte van schuldbekentenis’.

Welke schulden trekt de gemeente niet van uw vermogen af?

  • Schulden die u later mag terugbetalen. Bijvoorbeeld een schuld bij familie.
  • Uw studieschuld. Het is namelijk afhankelijk van uw inkomen hoeveel u hiervan terug moet betalen. En na een bepaalde tijd hoeft u het misschien helemaal niet meer terug te betalen. Het gaat hierbij om Studieschuld WSF2000 en WSF 18+.

Heeft u een schuld die u niet betaalt?

En moet u de schuld echt betalen van de rechter? Dan kan de deurwaarder beslag leggen op uw inkomen en bezittingen. Dus ook op uw uitkering.

Wat gebeurt er als er beslag gelegd is op uw uitkering?

De gemeente trekt dan elke maand een vast bedrag van uw uitkering af. Dat betaalt zij aan de deurwaarder. Uw vakantiegeld gaat ook naar de deurwaarder. Totdat uw hele schuld is afbetaald.

Vraagt u een bijstandsuitkering aan en heeft u een auto, motor of caravan? Normaal gesproken telt de gemeente de waarde daarvan op bij uw eigen geld (vermogen). Daardoor is uw vermogen meer. Heeft u te veel vermogen? Dan heeft u geen recht op een uitkering. Volgens de wet kunt u dan namelijk van uw vermogen leven. Lees meer bij U heeft niet te veel geld voor bijstand.

 

Heeft u een uitkering en wordt uw eigen geld (vermogen) meer? Bijvoorbeeld doordat u een bedrag heeft gewonnen of een gift krijgt? Dan bent u verplicht om dat aan de gemeente te laten weten. Dat is de inlichtingenplicht. De gemeente bekijkt dan opnieuw of u recht heeft op een uitkering. En op hoeveel.

Let op: Wat u zelf spaart van uw uitkering telt de gemeente nooit bij uw vermogen op.

Wanneer krijgt u te veel geld naast uw uitkering?

Had u wat eigen geld (vermogen) toen u uw uitkering aanvroeg? De gemeente heeft u toen laten weten welk bedrag u daar maximaal nog bij mag krijgen. Zonder dat uw eigen geld (vermogen) te veel wordt naast uw uitkering.

Heeft u daarna geld gekregen, naast uw uitkering? En is dat meer dan het bedrag dat u er maximaal bij mocht krijgen? Dan heeft u geen recht meer op een uitkering. Het maakt niet uit of u uw eigen geld dan al voor een deel had opgemaakt.

Heeft u na een tijd niet meer te veel eigen geld (vermogen)? Dan heeft u weer recht op een uitkering, als u aan alle voorwaarden voldoet.

Rekenvoorbeeld

  • U heeft een bijstandsuitkering voor een alleenstaande.
  • Want u heeft geen partner én geen kinderen.
  • Toen u de uitkering aanvroeg stond op uw spaarrekening: € 5.500,-.
  • Van de gemeente hoorde u dat u daar maximaal nog bij mag krijgen: € 420,-.
  • U mag namelijk maximaal € 5.920,- eigen geld hebben naast een uitkering. Dat is de grens voor een alleenstaande (5.920 - 5.500 = € 420).

     
  • Een half jaar later wint u in de loterij: € 2.000,-.
  • Maar u mocht er maximaal € 420,- bij krijgen.
  • U heeft nu 2.000 - 420 = € 1.580,- te veel eigen geld voor een uitkering.
  • U heeft nu geen recht meer op de uitkering.
  • Als die € 1.580,- op is, kunt u opnieuw een bijstandsuitkering aanvragen.

Let op: Zorg ervoor dat u uw vermogen niet te snel opmaakt. Anders krijgt u daarna misschien een lagere uitkering.

Heeft u gespaard van uw uitkering?

Spaargeld vanuit uw uitkering telt de gemeente niet bij uw eigen geld (vermogen) op. Ook niet als u daardoor nu eigenlijk te veel vermogen heeft voor een uitkering. Sparen van uw uitkering moet namelijk. Bijvoorbeeld voor als u ooit een nieuwe wasmachine nodig heeft.

Heeft u een uitkering en krijgt u een erfenis? Dan bent u verplicht om dat aan de gemeente te laten weten. Ook als u de erfenis pas over een tijdje echt krijgt. Dat is de inlichtingenplicht.

Door de erfenis wordt uw eigen geld (vermogen) meer. Heeft u te veel vermogen? Dan heeft u geen recht (meer) op een uitkering. Volgens de wet kunt u dan namelijk van uw vermogen leven. Lees meer bij U heeft niet te veel geld voor bijstand.

In de tabel hieronder leest u verschillende situaties met een erfenis.

Uw situatie

Uw recht op een uitkering

U kreeg de erfenis al voordat u bijstand aanvroeg.

Blijkt dat uw vermogen daardoor te veel is? Dan heeft u geen recht op een uitkering. Volgens de wet kunt u dan namelijk van uw vermogen leven.

U heeft pas recht op een uitkering als uw vermogen niet meer te veel is. En als u dan ook aan de andere voorwaarden voldoet.

Let op: Zorg ervoor dat u uw vermogen niet te snel opmaakt. Anders krijgt u daarna misschien een lagere uitkering.

U krijgt een erfenis, terwijl u een uitkering heeft.

Is uw vermogen door de erfenis te veel voor een uitkering? Dan heeft u geen recht meer op een uitkering. Volgens de wet kunt u dan namelijk van uw vermogen leven.

U heeft pas weer recht op een uitkering als uw vermogen niet meer te veel is. En als u dan ook aan de andere voorwaarden voldoet.

Let op: Zorg ervoor dat u uw vermogen niet te snel opmaakt. Anders krijgt u daarna misschien een lagere uitkering.

U hoort dat u binnenkort een erfenis krijgt, terwijl u een uitkering heeft.

Dan loopt uw uitkering nu gewoon door. Maar als u de erfenis heeft gekregen, moet u misschien een deel van de uitkering terugbetalen.

U kunt een erfenis krijgen, maar u weigert die.

Misschien verlaagt de gemeente uw uitkering dan. Want dan heeft u volgens de bijstand ‘te weinig besef van verantwoordelijkheid’. U moet namelijk alles doen om te zorgen dat u minder of geen bijstand nodig heeft.

U vraagt een uitkering aan. Maar binnenkort krijgt u waarschijnlijk een erfenis.

U bent verplicht aan de gemeente te laten weten dat u een erfenis krijgt. Dat is de inlichtingenplicht. Als u de erfenis heeft gekregen, moet u misschien een deel van de uitkering terugbetalen.

 

Heeft u een uitkering en krijgt u een gift? Bijvoorbeeld een extraatje van een familielid of een bedrag van een armoedefonds? Dan bent u verplicht dat aan de gemeente te laten weten. Dat is de inlichtingenplicht. Het maakt niet uit of u de gift maar één keer krijgt of vaker.

Normaal gesproken trekt de gemeente al uw inkomsten van uw uitkering af. Maar een gift soms niet.

Wanneer trekt de gemeente een gift wel van uw uitkering af?Krijgt u de gift om van te leven? Dan trekt de gemeente de gift waarschijnlijk wel van uw uitkering af.

Wanneer trekt de gemeente de gift niet van uw uitkering af?
Krijgt u de gift voor speciale kosten? Bijvoorbeeld voor een bril? Dan trekt de gemeente de gift waarschijnlijk niet van uw uitkering af. U mag de gever alleen niets verplicht zijn voor de gift. En u mag er alleen dingen mee betalen die u echt nodig heeft.

Een gift die de gemeente niet van uw uitkering aftrekt

U krijgt geld van uw schoonmoeder om een fiets te kopen voor uw kind.

 

Een gift die de gemeente wel van uw uitkering aftrekt

U krijgt elke maand € 150,00 van uw ouders op uw bankrekening. Dat trekt de gemeente waarschijnlijk wel van uw uitkering af.

 

Heeft u een uitkering en krijgt u een schadevergoeding? Dan bent u verplicht dat aan de gemeente te laten weten. Dat is de inlichtingenplicht.

Krijgt u een schadevergoeding omdat er iets kapot is gegaan? Dan moet u de schadevergoeding gebruiken voor de vervanging of reparatie van wat kapotging. De gemeente trekt de vergoeding dan niet van uw uitkering af. En telt het ook niet bij uw eigen geld (vermogen) op.

Krijgt u daarnaast ook smartengeld? Ook dat trekt de gemeente meestal niet van uw uitkering af. En telt het ook niet bij uw vermogen op. Alleen als u erg veel smartengeld krijgt, telt de gemeente misschien een deel daarvan bij uw vermogen op. Is uw vermogen dan te hoog? Dan heeft u geen recht meer op een uitkering. Lees meer op U heeft niet te veel geld voor bijstand.

Misschien heeft u recht op bijzondere bijstand voor de begrafeniskosten of de crematie. Dit geldt ook als u geen bijstandsuitkering heeft, maar een ander laag inkomen.

Had u voor het overlijden een uitkering? En krijgt u na het overlijden een lagere uitkering? Dan krijgt u daar misschien tijdelijk een overlijdensuitkering bij. Dat maakt de overgang minder groot.

Hoeveel is een overlijdensuitkering? En hoe lang duurt het?

Een overlijdensuitkering duurt tot één maand vanaf de dag na het overlijden. In totaal krijgt u maximaal evenveel als uw gezin vóór het overlijden kreeg. Uw loon en andere inkomsten trekt de gemeente ervan af. Krijgt u ook nog geld van uw (pensioen)verzekering? Of bijvoorbeeld vanuit de Algemene Nabestaandenwet (ANW)? Dat trekt de gemeente ook van uw overlijdensuitkering af.

Wie kunnen een overlijdensuitkering krijgen?

  • Is uw partner overleden? Dan krijgt u zelf een overlijdensuitkering.
  • Is een alleenstaande ouder overleden? Dan krijgen de kinderen waar hij/zij financieel verantwoordelijk voor was een overlijdensuitkering.
  • Is het enige kind overleden, voor wie een getrouwd of samenwonend stel financieel verantwoordelijk was? En is minstens één van beide partners 18, 19 of 20 jaar? Dan krijgt dat stel een overlijdensuitkering.

Hoe hoog is uw uitkering ná de overlijdensuitkering?

Is de eerste maand na het overlijden voorbij? Dan bekijkt de gemeente opnieuw of u recht heeft op een uitkering. En op hoeveel.

Krijgt u voortaan geld van uw (pensioen)verzekering? Of vanuit de Algemene nabestaandenwet (ANW)? Dan bent u verplicht dit aan de gemeente te laten weten. Dat is de inlichtingenplicht. De gemeente trekt dat geld van uw uitkering af.

Kunt u uw geldzaken (tijdelijk) niet goed regelen door uw lichamelijke of geestelijke situatie? Of omdat u schulden heeft? En bent u 18 jaar of ouder? Dan beslist de rechter waarschijnlijk dat u een bewindvoerder krijgt. Dat geldt ook als u hulp van de gemeente krijgt om uw schulden op te lossen.

Als u een bewindvoerder heeft, mag u niet zelf over uw geld beslissen. Dat doet uw bewindvoerder voor u. Oftewel, uw geld is ‘onder bewind gesteld’. Of: ‘valt onder bewind’.

Heeft u een bewindvoerder en wilt u een bijstandsuitkering aanvragen? 
Dat kunt u gewoon zelf doen. Uw bewindvoerder mag het ook voor u doen. Hij/zij heeft dan een brief met uw toestemming nodig. Een uitkering aanvragen kan alleen in de gemeente waar u zelf woont. Ook als uw bewindvoerder de uitkering voor u aanvraagt.

Uw bewindvoerder krijgt uw uitkering voor u uitbetaald
U krijgt daarna van uw bewindvoerder een deel van uw uitkering, als leefgeld. Dit heet het ‘vrij te laten bedrag’. Van de rest van uw uitkering betaalt uw bewindvoerder uw andere kosten.

Let op:

  • U blijft zelf verantwoordelijk voor alle informatie die u de gemeente geeft. Geeft uw bewindvoerder verkeerde informatie namens u? Ook daarvoor bent u zelf verantwoordelijk.
  • U moet zelf komen als de gemeente dat vraagt.
  • Alle brieven die u van de gemeente krijgt, krijgt uw bewindvoerder ook.

Kunt of wilt u zelf niet beslissen over uw verzorging of behandeling? Bijvoorbeeld omdat u een geestelijke ziekte heeft. En bent u 18 jaar of ouder? Dan kunt u via de rechter misschien een mentor krijgen. Uw mentor neemt beslissingen voor u over bijvoorbeeld uw behandeling, verpleging of begeleiding. Een mentor neemt geen beslissingen over uw geld of spullen.

Wilt u een bijstandsuitkering aanvragen?
Dat kunt u nog steeds zelf doen. Uw mentor mag het ook doen. Dan heeft hij/zij een brief met uw toestemming nodig. Een uitkering aanvragen kan alleen in de gemeente waar u zelf woont. Ook als uw mentor de uitkering voor u aanvraagt.

Ook als u een mentor heeft, krijgt u uw uitkering gewoon zelf uitbetaald.

Wat is ‘onder curatele staan’? En wat is een curator?
Als u ‘onder curatele staat’, dan houdt iemand, de curator, toezicht over u. Uw curator is verantwoordelijk voor uw geldzaken én uw leven. De bedoeling is dat uw curator u beschermt.

Staat u onder curatele? Dan heeft u bij al uw beslissingen toestemming van uw curator nodig. Koopt u bijvoorbeeld een erg mooie wasmachine zonder toestemming van uw curator? Dan kan uw curator volgens de wet zorgen dat de koop ongeldig is. Bijvoorbeeld omdat hij of zij de wasmachine te duur vindt. En dan moet de winkel de wasmachine weer terugnemen.

Let op: Dit is een ander soort curator dan een curator bij failliet gaan.


Wanneer wordt u onder curatele gesteld?
De rechter bepaalt of u onder curatele komt te staan. En ook wie uw curator wordt. De rechter stelt u onder curatele in bijvoorbeeld de volgende situaties:

  • als u een geestelijke stoornis heeft;
  • als u niet goed met uw geld omgaat. En daardoor (steeds weer) in de problemen komt;
  • als u aan alcohol verslaafd bent en daardoor uw eigen zaken niet goed regelt;
  • als men in het openbaar last van u heeft;
  • als u zichzelf of anderen in gevaar brengt.

Wilt u een bijstandsuitkering aanvragen en staat u onder curatele?
Dan moet uw curator de uitkering voor u aanvragen. Daar heeft hij/zij uw toestemming níet voor nodig. Een uitkering aanvragen kan alleen in de gemeente waar u zelf woont. Ook als uw curator de uitkering voor u aanvraagt.

Let op: Heeft u een curator omdat u failliet bent gegaan? En wil die curator een uitkering voor u aanvragen? Dan heeft hij/zij wél een brief met uw toestemming nodig.

Wie krijgt uw uitkering als u onder curatele staat?
Als u onder curatele staat, krijgt uw curator de uitkering voor u uitbetaald. Daarna krijgt u geld van uw curator.

Heeft u een uitkering en verdient uw kind geld? Bijvoorbeeld met vakantiewerk of een bijbaantje? En woont dit kind bij u in huis? Dan blijft uw bijstandsuitkering hetzelfde. U houdt ook de kinderbijslag voor dit kind. Het maakt normaal gesproken niet uit hoeveel uw kind met zijn of haar baantje verdient.

Misschien veranderen de regels voor bijzondere bijstand wel voor uw gezin.

Heeft uw kind geld, maar niet door een baantje?
Bijvoorbeeld door een erfenis of een gift? Voor de bijstand telt een erfenis mee als eigen geld (vermogen) van uw gezin. Een gift soms ook, dat bepaalt de gemeente. Dat is afhankelijk van waarom uw kind de gift krijgt.

Heeft uw gezin daardoor te veel eigen geld (vermogen) voor een uitkering? Dan heeft uw gezin misschien geen recht meer op een uitkering. Volgens de wet kunt u dan namelijk van uw eigen geld leven. Ook als dat geld van uw kind is. U heeft pas weer recht op een uitkering als uw gezin niet meer te veel eigen geld heeft. En als u dan ook aan de andere voorwaarden voldoet.

Let op: Zorg ervoor dat u het eigen geld (vermogen) niet te snel opmaakt. Anders krijgt u daarna misschien een lagere uitkering.

Lees meer bij U heeft niet te veel geld voor bijstand.

Lees ook

Deze ruimte is bestemd voor relevante documenten en formulieren van uw gemeente.

Helaas doet uw gemeente nog niet mee aan deze website zodat wij deze informatie hier niet kunnen weergeven.

Begrippen